امروزه دو دستگاه ورزشی وجود دارند که طرفداران زیادی را پیدا کرده اند: دوچرخه ثابت و تردمیل. این دو دستگاه از ورزش های هوازی ای هستند که برای بیماران قلبی مناسبند و همچنین تاثیر ویژه ای در کاهش وزن و تناسب اندام دارند. درواقع راه پیمایی یا پیاده روی تند را در فضایی کوچک مانند اتاق شبیه سازی میکنند.

اما قبل از خرید هر وسیله ی ورزشی بهتر است با انواع و جزئیات آن دستگاه آشنایی کامل داشته باشید تا بتوانید مدلی که مناسب نیاز شما است را انتخاب و خریداری کنید. در این مقاله سعی بر آن است تا اطلاعات لازم درباره دستگاه دوچرخه ثابت ارائه شود.

  • مدل ها

 این دوچرخه ها در دو مدل کلی خانگی و باشگاهی ارائه میشوند. همانطور که از اسم آن ها پیداست تعدادی از آن ها دارای ابعاد کوچکتر و مدل های ساده تری هستند و برای ورزش در خانه مناسبند اما گروه دیگر پیشرفته تر و کاربردی تر بوده و برای سالن ها و فضاهای بزرگتر مانند باشگاه های ورزشی مناسب میباشند. نکته حائز اهیمت این است که به گفته متخصصان گرچه میزان حداکثر اکسیژن مصرفی که شاخص مناسبی از استقامت قلبی – عروقی است هنگام استفاده از دوچرخه ثابت به اندازه تردمیل افزایش نمی یابد اما این وسیله صدای کمتری دارد و فضای کوچکتری را در خانه اشغال میکند بنابراین توجه ورزشکاران و افرادی که مایلند در خانه ورزش کنند را به خود جلب کرده است. در سالن ها ورزشی، ورزشکاران برای کاهش وزن و تناسب اندام، چربی سوزی، شکل دادن به ماهیچه ها و عضلات بدن مخصوصا پا، تقویت وضعیت قلبی_عروقی، تمرین دوچرخه سواری و بهبود دستگاه تنفسی از این دستگاه استفاده میکنند.

  • انواع دوچرخه ثابت

این وسیله در دو نوع ایستاده و نشسته تولید میشود. افرادی که آسیب دیده هستند یا مشکلاتی نظیر کمر درد یا زانو درد دارند میتوانند از مدل نشسته این دستگاه استفاده کنند که فشار کمتری وارد میکند همچنین افرادی که مشکلات تعادلی و حرکتی دارند از نوع نشسته این دستگاه راحت تر میتوانند استفاده کنند و در واقع این نوع بیشتر به تقویت عضلات کمک میکند و جنبه پزشکی دارد البته با یک برنامه اصولی منجر به کاهش وزن و لاغری هم میشود. بنابر این برای افراد با وزن بالا، افراد بیمار و کم توان و یا افراد مسن این نوع دستگاه مناسب تر است.

اما نوع ایستاده دوچرخه ثابت امکان رکاب زدن بصورت سرعتی و حرفه ای را فراهم میکند و افراد میتوانند هم روی زین بنشینند و هم بصورت ایستاده رکاب بزنند. چربی سوزی در این مدل بالاتر است درنتیجه برای لاغری و کاهش وزن نوع ایستاده مناسب تر میباشد. همچنین در تقویت عضلات هم بسیار موثر میباشد.

  • مشخصات فنی

از نظر مقاومت و تنظیم قدرت به دو نوع دستی(مکانیکی) و برقی(الکترونیکی) تقسیم میشوند. این دوچرخه های ثابت که امروزه کاربرد های فراوانی یافته اند در حالت دستی دارای یک درجه تنظیم میباشند که با تغییر آن سختی و نرمی پدال قابل تنظیم است. این درجه تنظیم شبیه یک پیچ میماند و به راحتی میتوان با چرخاندن پیچ به هر درجه از سختی که مد نظر است دستیابی پیدا کرد. نوع دیگر این دوچرخه ها که الکترونیکی هستند دارای صفحه نمایش و یا صفحه کلید هستند که به کمک همین صفحه ها میتوان درجه ی سختی و نرمی پدال را تنظیم کرد.        

دوچرخه های ثابت از نظر سیستم مقاومت ممکن است تسمه نمدی یا مگنتی باشند. تسمه نمدی ها دستگاه هایی با قیمت پایین تری هستند اما ضمن اینکه صدای بیشتری ایجاد میکنند دارای تسمه های مصرفی و با اصطحکاک بالایی هستند و رکاب زدن با آن ها کمی مشکل تر است اما مگنتی ها با آهنربا و چرخ چدنی کار میکنند و در نتیجه اصطحکاک و صدای خیلی کم و حرکت روان تری دارند اما قیمت آن ها از انواع تسمه نمدی ها کمی بالاتر است.

درجه تنظیم مقاومت در دوچرخه هایی که مگنتی هستند با پیچ دستی تنظیم میشود و در مدل های باشگاهی که الکترونیکی هستند برنامه های مختلف در دستگاه تعبیه شده که با انتخاب آن ها میتوان حالت های مختلفی از سختی رکاب را تنظیم کرد.

برخی از دوچرخه ها دارای برنامه ورزشی خودکار میباشند که میزان کالری مصرفی، ضربان قلب هماهنگ و سختی رکاب را به صورت خودکار کنترل میکنند.

از آپشن هایی که موجب پیشرفته تر شدن دستگاه میشود نمایشگر ها  میباشند. نمایشگر ها قابلیت های ویژه ای دارند و میتوانند سرعت، ضربان قلب، کالری مصرفی، مسافت، برنامه ورزشی و … را نمایش دهند.

دوچرخه هایی که قابلیت تنظیم صندلی ، ارتفاع و فرمان را دارند میتوانند برای افراد با قد متفاوت کاربرد داشته باشند.

از موارد دیگری که باید مورد توجه قرار بگیرد حداکثر وزن تحمل دوچرخه میباشد که در جزئیات و مشخصات هر دوچرخه ثبت شده است.

برخی از انواع این دستگاه ها دارای پایه های چرخدار هستند که به راحتی قابل جابجا شدن میباشند.

گارانتی و خدمات پی از فروش نیز اهمیت بالایی دارد زیرا که یک گارانتی معتبر یک پشتوانه در صورت خرابی دستگاه میباشد.

  • نحوه کار با دوچرخه ثابت:

در استفاده از دوچرخه ثابت دست ها باید روی فرمان میانی و یا در جایی قرار بگیرند که ترمزها در یک دوچرخه معمولی قرار دارند. باید طوری روی زین دوچرخه ثابت نشست که میان تنه از ران ها به جلو خم شود و تاحد ممکن ضمن صاف بودن کمر بالاتنه و شانه ها در حالت استراحت باشند. اگر مایل بودید از زین بلند شوید از همان فرمی که نشسته بودید کمی از زین فاصله بگیرید نباید زیاد از آن دور شوید فقط کمی بالای آن قرار بگیرید. دست ها را از حالت دوم جلو بیاورید و انتهای بالایی فرمان را بگیرید، کمر را صاف نگه دارید. در حالی که عضلات باسن و هسته بدن درگیر هستند، خم شدن به جلو را ادامه دهید تا بتوانید دست ها را به صورت طبیعی خم کنید، باسن نیز عقب و بالای زین قرار بگیرد. باید حس کنید هسته بدن، باسن، همسترینگ و عضلات چهارسر همگی در حال کار کردن هستند، همچنین نباید احساس ناراحتی و فشار در پایین کمر، گردن یا شانه ها داشته باشید.

پوشیدن کفش مناسب، خواندن دفترچه راهنما و دستورات آموزشی، نوشیدن آب قبل و بعد از ورزش، انجام تمرینات کششی و سرد کردن بدن بعد از استفاده از دوچرخه ثابت، شروع از دنده و مقاومت پایین و افزایش تدریجی مقاومت، تنظیم درست ارتفاع زین دوچرخه و بطور کلی استفاده درست و استاندارد از وسیله از مواردی میباشند که بسیار حائز اهمیت هستند، باید قبل از شروع کار با دستگاه تمام موارد ایمنی رعایت شود.

  • مزایا و معایب دوچرخه های ثابت

از مزایای این دستگاه ها همانطور که ذکر شد میتوان به چربی سوزی، تناسب اندام، کاهش استرس، افزایش قدرت بدنی، تقویت عضلات پا، افزایش مقاومت ماهیچه ها و تقویت شرایط روحی( ترشح هورمون اندروفین که نشاط آور است) اشاره کرد. همچنین اشغال فضای کمی از محیط ، قیمت مناسب نسبت به کارایی و قابلیت استفاده در هرگونه شرایط آب و هوایی و مکانی از مزایای دیگر این وسیله میباشند.

این دستگاه ها برای افرادی که مشکل سیاتیک یا آرتروز زانو دارند مناسب نیستند همچنین برای بانوان باردار هم توصیه نمیشوند.