همان طور که می دانید توپ یکی از تجهیزات مهم و ضروری برای بازی و تمرینات ورزشی است .توپ های ورزشی به شکل های مختلفی وجود دارند و در بازی های ورزشی گوناگون، کاربردهای متفاوتی دارند. در این مقاله از فرازاسپرت به بررسی تاریخچه توپ های ورزشی می پردازیم.

آشنایی با تاریخچه توپ های ورزشی

توپ های ورزشی از لحاظ جنس، اندازه، رنگ، وزن و شکل با هم تفاوت دارند واین موارد موجب جذابیت آن ها در رشته های ورزشی مختلف می شود.

استفاده کردن از توپ در ورزش به قرون وسطی بر می گردد، در آن زمان از جمجمه مدور حیوانات و گاهی انسان ها برای تفریح و سرگرمی استفاده می کردند، تا اینکه با استفاده از پارچه و پوست حیوانات شکل آن تغییر کرد و امروزه هر کدام از رشته های ورزشی توپ مخصوص به خود را دارند و انواع توپ های ورزشی به وجود آمده است.

انواع توپ های ورزشی

هر ورزش توپ مخصوص خود را دارد و ما در ادامه به بررسی مهم ترین آنها می پردازیم که عبارتند از:

  • توپ فوتبال
  • توپ بسکتبال
  • توپ پینگ پنگ
  • توپ والیبال

توپ فوتبال

توپ از اصلی ترین عناصر در ورزش فوتبال به شمار می آید و اولین توپ فوتبال در سال 1930 میلادی ساخته شد. توپ فوتبال در سه نوع مخصوص مسابقات حرفه ای (پیشرفته)، مخصوص مسابقه و توپ تمرینی وجود دارند، همچنین توپ های فوتبال داخل سالن نیز وجود دارند که به آنها توپ فوتسال می گویند.

توپ فوتبال از چهار قسمت اصلی تشکیل شده است، که عبارتند از:

  1. پوشش یا کاور
  2. دوخت آن
  3. پوشش داخلی
  4. کیسه های هوای داخلی

همچنین باید سه علامت تایید فیفا را بر روی خود داشته باشند.

توپ ها سایز های مختلفی دارند ،از ( 3 تا 5) . توپ های مورد تایید فیفا برای برگزاری تورنمنت های رسمی مثل جام جهانی (سایز 5) دارای محیطی بین 68 تا 70 سانتی متر (27 تا28  اینچ ) هستند ، وزن این توپ کمتر از 410 گرم وبیشتر از 450 گرم نیست و فشار هوای داخل آن بین 6/0 تا1/1 اتمسفر (600 تا 1100 گرم بر سانتی مترمربع) در سطح دریا و یا 5/8 تا 6/15 پی اس آی باید باشد .

ورزش فوتبال انواع مختلفی دارد که هر کدام توپ مخصوص به خود را دارند و به طور کلی در دو شکل کروی و تخم مرغی وجود دارند .

توپ کروی با شکلی کاملا گرد در ورزش فوتبال ازآن استفاده می شود.

توپ تخم مرغی مدور که بیضی شکل است و به دو نوع تقسیم می شوند:

  • توپ هایی که انتهای آن زاویه دار است، در فوتبال آمریکایی و فوتبال کانادایی استفاده می شوند.
  • توپ هایی که کاملا مدور هستند، در راگبی فوتبال و فوتبال استرالیایی از آن استفاده می کنند.

توپ بسکتبال

توپ بسکتبال بزرگترین و سنگین ترین توپ بازی های دسته جمعی است که از یک بادکنک هوای لاستیکی و تکه های چرم دوخته شده است ،توپ های بسکتبال رنگ های مختلفی دارند ،اما معروفترین رنگ ،نارنجی متمایل به قهوه ای همراه با مرزهای مشکی است.

فدراسیون بین المللی بسکتبال برای بازیهای مردان استفاده از توپ سایز هفت را تعیین کرده است که نام تولید کننده توپ نیز روی آن حک شده باشد. وزن توپ بسکتبال مورد تایید فدراسیون بین المللی بسکتبال 22 اونس حدود (624 گرم) و محیط چنین توپی 93/74 سانتی متر است. در بازیهای زنان نیز از توپ سایز شش، با محیط 39/72 تا 66/73 سانتی متر و وزن 18 تا 20 اونس (حدود 227 الی 567 گرم) استفاده میشود.

بسکتبال بازی گروهی است که یک رشته پر طرفدار است ودر سال 1891 توسط جیمز نای اسمیت ابداع شد. در این بازی دو تیم 5 نفره در یک زمین مستطیل شکل در 4 کوارتر 10 دقیقه ای بازی می کنند و NBA حرفه ای ترین لیگ آن است. در دو سال نخست ابداع بسکتبال از توپ فوتبال استفاده می کردند، اما به خاطر اینکه سبک بود در سال 1894 یک کارخانه دوچرخه سازی اولین توپ بسکتبال را تولید کرد.

توپ بسکتبال
توپ بسکتبال

توپ والیبال

توپ والیبال با توجه به نوع مسابقات (داخل سالن و ساحلی) متفاوت است. همچنین از نظر وزن، فشار هوا، جنس و محیط توپ بازی طبق قوانین فدراسیون جهانی والیبال باشند.

توپ های ساحلی سنگین تر از توپ های داخلی سالن هستند و فشار هوای کمتری دارند، بزرگ تر هستند و لایه خارجی آن ها ضخیم تر است. یک توپ مناسب نباید هیچ گونه کجی و نامتعادلی در خود داشته باشد، وزن آن باید به گونه ای باشد که در برابر وزش باد مقاوم باشد.

رنگ آن باید به گونه ای باشد که در برابر نور، قابل دید باشد و هیچ گونه بیرون زدگی در آن وجود نداشته باشد. محیط توپ والیبال باید 65 الی 67 سانتی متر و وزن آن باید 260 الی 280 گرم باشد، فشار داخلی توپ والیبال باید 30/0 الی 325/0 کیلوگرم برسانتی متر مربع (26/4 تا 61/4 ) پاسکال باشد.

والیبال ورزش تیمی است که در سال 1895 توسط ویلیام جی، مورگان 4 سال پس از اختراع بسکتبال با ترکیب 4 بازی بسکتبال، بیسبال، تنیس و هند بال طراحی شده است. فاصله تور از زمین در این ورزش برای زنان و مردان متفاوت می باشد (مردان 43/ 2 مترو زنان 24/2 متر) است.

توپ تنیس

توپ تنیس نسبت به دیگر توپ ها کوچکتر است، اما کوچکترین نیست. این توپ ها به سه دسته:

  • توپ های رده سنی کودکان
  • توپ های تمرینی
  • توپ های مسابقه ای

تقسیم می شوند.

رنگ توپ سبزو یا زرد است و سطح بیرونی آن باید یکنواخت باشد و به این دلیل از این رنگ استفاده شده که توپ ها در صفحه تلویزیون قابل دیدن باشند.

توپ های تنیس دارای پرزهایی هستند، این پرزها نقش مهمی در سرعت بهتر و پرواز توپ دارد و بازیکنان حرفه ای هنگام آغازسرویس توپ هایی را انتخاب می کنند که پرزهای بیشتری داشته باشد.

قطر توپ تنیس باید بیش از 6/ 35 سانتیمتر و کمتر از 6/57 سانتیمتر باشد و وزن آن باید بیش از 56/7 گرم و کمتر از 58/5 گرم باشد و جهش توپ در صورت رها شدن از فاصله از فاصله 254سانتیمتر بر روی یک سطح بتونی باید بیش از 135 سانتیمتر و کمتر از 147 سانتیمتر باشد

توپ تنیس
توپ تنیس

توپ هندبال

توپ هندبال کروی شکل است و برای رده های سنی مختلف سایز های مختلفی دارد. سطح آن نباید لغزنده و براق باشد و هیچ گونه بیرون زدگی نداشته باشد و جنس آن به گونه ای باشد که در اثر ضربات متعدد ومحکم از بین نرود. وزن توپ هند بال سایز 425/3 تا 475 گرم و محیط توپ هند بال سایز 58/3 تا 60 سانتی متر است.

وزن توپ هند بال سایز 325/2 تا375 گرم و محیط آن 54 تا 56 سانتی متر می باشد.

هندبال ورزش گروهی و سریع که در سال 1920 ابداع شد. دو تیم متشکل از 7 بازیکن در زمینی مستطیل شکل با دست توپ را پاس می دهند و هدف آن قرار دادن توپ در دروازه حریف است و ورزشکاران در دو نیمه 30 دقیقه ای آن را بازی می کنند .

توپ فوتبال دستی

بازی فوتبال دستی دارای یک میز به ابعاد120،70،90 سانتی متر میباشد. توپ فوتبال دستی از پلاستیک فشرده ساخته شده و قابلیت ارتجاعی ندارد. این توپ 35 مایل در ساعت سرعت داشته و از توپ پینگ پنگ کوچکتر است، که در دو نوع سرعتی و تنبل موجود می باشد.

برای مشاهده تمامی میزهای فوتبال دستی فرازاسپرت به صفحه فروشگاه مراجعه کنید.

توپ بدمینتون

این توپ ها در دو نوع پلاستیکی و پری در بازار وجود دارد. توپ های پلاستیکی سرعت بیشتری دارند و در تمرینات و در بعضی مسابقات آماتوراز آن استفاده می شود. بهترین نوع توپ مدل پری آن است.

برای مسابقات رسمی از نوع پری استفاده می شود. توپ های بدمینتون با توجه به رنگ بندی های مختلف ،ویژگی ها و سرعت های مختلفی دارند. به طور مثال توپ های دور آبی برای آب و هوای نرمال توصیه می شود، توپ های دور سبز برای آب و هوای گرم استفاده می شود و توپ های دور قرمز برای آب و هوای سرد استفاده می شود .

وزن توپ بدمینتون بین 74/4 تا 5/5 گرم و اندازه پرهای آن به طول 62 تا 70 میلی متر است. بدمینتون به صورت انفرادی و دو نفره برگزار می شود، زمین بدمینتون مستطیل شکل می باشد و ارتفاع تور از زمین 55/1 متر است. توپ بدمینتون به شکل کروی یا تخم مرغی شکل نیست و پردار است که به آن شاتل کاک نیز می گویند و از مواد طبیعی یا مصنوعی ساخته می شود، سر آن از جنس چوب پنبه است که روکش چرم دارد و 16 پرک به آن وصل شده است، نحوه قرارگیری پرها به طوری است که آنها را بسیار آیرودینامیک می کند.

توپ پینگ پنگ

این نوع توپ ها کروی شکل هستند، ضریب ارتجاع آن94/0 بوده و در مقابل ضربات محکم مقاوم است، جنس آن از سلولوئید با مواد پلاستیکی مشابه بوده که از سال 2014 به خاطر جلوگیری از خطرات سلولوئید، استفاده از نوع پلاستیکی با جنس مواد pvc پلاستیکی اجباری شد.

وزن توپ پینگ پنگ7/2 گرم و اندازه قطر آن 40 میلی متر است ، رنگ این توپ نیز باید سفید یا نارنجی رنگ بدون انعکاس نور باشد.

پینگ پنگ ورزشی انفرادی است که در آن 2 یا 4 بازیکن شرکت دارند و اغلب در محیط سرپوشیده برگزار می شود. این بازی روی میز از جنس چوب سخت که وسط آن توری قرار دارد، انجام می شود و در آن ورزشکاران باید با راکت به توپ ضربه بزنند.

توپ پینگ پنگ
توپ پینگ پنگ

توپ واترپلو

توپ واتر پلو یکی دیگر از انواع توپ ورزشی است که ازسه بخش بلیدر، نخ پیچ و رویه تشکیل شده است و در دو سایز ویژه مردان و زنان تولید می شود. وزن این توپ 400 تا 450 گرم است و اندازه قطر آن بین 67 تا 71 سانتی متر و به رنگ زرد است.

این ورزش به صورت گروهی توسط دو تیم 6 نفره در استخر انجام می شود، بازیکنان باید با دست توپ را وارد دروازه کنند و همچنین در شنا کردن مهارت کافی داشته باشند.

توپ واترپلو
توپ واترپلو

توپ گلف

توپ گلف جنسی از لاستیک دارد که روکش خارجی آن از پلاستیک ساخته شده است. برای پرتاب توپ های گلف انرژی کمتری مصرف می شود و دلیل وجود سطوح ناهموار روی توپ گلف این است که این فرورفتگی ها باعث می شود توپ، مسافت بیشتری را طی کند و همچنین این شیارها باعث افزایش دقت نشانه روی می شود.

جدیدا توپ های هوشمند گلف تولید شده اند که مجهز به حسگرهایی هستند که از طریق آن می توان سرعت، شدت، چرخش توپ ومسیرپیش رو را تشخیص داد. توپ گلف تقریبا به اندازه نصف توپ بیسبال یا تنیس است که آن را از پیچاندن یک نوار لاستیکی به دور هسته می سازند.

بیشتر جرم توپ گلف را پلی بوتادین که یک حالت لاستیکی دارد تشکیل داده است، به همین دلیل از استحکام و دوام زیادی برخوردار است و به گونه ای است که اصلا نمی شکند، همچنین برای افزایش انعطاف پذیری مواد شیمیایی دیگری مانند زینک آکریلیت و بنزویل پروکسید نیزبه پلی بوتادین اضافه شد که به طول عمر آن نیز افزود.

وزن توپ گلف بین 85 تا 90 گرم است  اندازه قطر آن 68/1 اینچ است. گلف یا گوی چال یکی از پرطرفدارترین بازی ها در فضای آزاد می باشد که خاستگاه آن اسکاتلند است و به صورت انفرادی یا تیمی انجام می شود، در این ورزش  ورزشکار به کمک چوبی توپ را با سرعت درون گودال کوچک می فرستد.

توپ گلف
توپ گلف

توپ چوگان

این ورزش ایرانی که 600 سال قبل از میلاد مسیح و زمان هخامنشیان توسط بزرگان و شاهان انجام می شد، امروزه به ورزش جهانی تبدیل شده است. در این ورزش هر تیم 4 بازیکن دارد و بازی در شش دوره 7 دقیقه ای در زمینی به طول 274 و عرض 145 متر انجام می شود. آمادگی سوار کار و اسب در چوگان الزامی است و سوار کار به کمک چوبی، توپ را به سمت دروازه هدایت می کند. وزن توپ چوگان بین 127 تا 141 گرم و اندازه قطر آن 26 سانتی متر است.

توپ کریکت

این توپ دو نوع دارد ،توپ قرمز که در بازی تست به خاطر سفید بودن لباس بازیکنان از آن استفاده می شود و دیگری توپ سفید که در بازی یک روزه و 20-20 که لباس بازیکنان رنگی است بهتر دیده می شود. توپ کریکت از پشم درست می شود و سپس روی آن نخ و بعد چرم می پوشانند که پوشش بعضی توپ ها از 2 قسمت تشکیل شده است و آن ها را با بخیه به یکدیگر وصل می کنند، 6 ردیف بخیه اطراف بخیه مرکزی سبب می شود بازیکن آن را بهتر دست بگیرد. وزن این توپ بین 9/155 تا 163 گرم و اندازه قطر آن بین 22/4 تا 22/9 سانتی متر است.

توپ کریکت
توپ کریکت

توپ بیسبال

توپ بیسبال از لایه هایی از مواد مختلف ساخته شده است، توپ های اولیه از یک هسته لاستیکی سخت با قطر 13 اینچ ساخته شده بود که خاصیت ارتجاعی آن ها زیاد بود وبا یک ضربه مسافت زیادی را طی می کرد و بازیکن مجبور بود زیاد بدود ،اما با تکامل بازی توپ بیسبال سنگین تر با قابلیت ارتجاع کمتر طراحی شد که سرعت کمتری داشت و مسافت کمی را طی می کرد.

درحقیقت توپ بیسبال با هسته ای از جنس چوب پنبه پوشیده شده با لاستیک که با نخ احاطه شده و سپس روی آن چرم قرار گرفته است و گاهی روکش چرمی آن دوتکه است که به هم دوخته می شود.

وزن این توپ 125 گرم و اندازه محیط آن 86/22 تا 49/23 سانتی متر است و این ورزش به صورت تیمی با چوب و توپ که توسط 9 بازیکن در زمینی که مساحت آن دو برابر زمین فوتبال است انجام می شود.

توپ گلبال

وزن این توپ 25/1 کیلوگرم است و دارای 8 سوراخ می باشد که هنگام حرکت و جابه جایی توپ، زنگوله های درون آن تولید صدا می کنند تا بازیکنانی که از لحاظ بینایی شرایط مناسبی ندارند بتوانند جهت توپ را تشخیص دهند. این توپ ها کروی شکل هستند، جنس آنها از لاستیک است، لایه بیرونی آن از جنس چرم است و نباید باد زیادی داشته باشند تا دچار پرش شوند.

توپ گلبال
توپ گلبال

جمع بندی

در این مقاله از https://farazsport.com به بررسی انواع توپ های ورزشی و تاریخچه آنها پرداختیم. و مروری بر ورزشهای که در آنها از توپ استفاده میشد داشتیم.