پیش گفتار:

در مطالب قبلی ارائه شده درباره تاثیر مواد معدنی در ورزش و تاثیر پتاسیم، منیزیم، کلسیم و فسفر و همچنین تاثیر آهن صحبت کردیم. در این مقاله سعی بر آن است تا شما را با تاثیر دیگر مواد معدنی یعنی روی آشنا کنیم.

روی:

روی به مقدار زیادی در استخوان و عضله وجود دارد. با این حال همانند دیگر مواد معدنی، این ذخایر از نظر متابولیکی در دسترس نیستند. ذخایر روی که به آسانی در خون گردش میکنند اندک اند و میزان بازگردش سریعی دارند. روی در رشد و تکامل بافتها، به ویژه در عضله دخالت دارد، زیرا بخش ضروری آنزیمهای متعدد درگیر در مسیرهای مهم متابولیکی را تشکیل میدهد. پژوهش های اخیر نشان میدهند که روی ممکن است نقش حیاتی در کارایی سیستم ایمنی نیز داشته باشد.

تاثیر مصرف روی بر ورزشکاران:

مقدار روی سرم به میزان زیاد، نشان دهنده ی ذخایر روی است که از نظر متابولیکی در دسترس اند. هرگونه تغییر سریع در حجم خون که به وسیله فعالیت ورزشی ایجاد شود، وضعیت روی سرم را به یکی از دو طریق تحت تاثیر قرار میدهد، یا از طریق کم آبی و افزایش غلظت خون غلظت روی را افزایش میدهد، یا از طریق افزایش حجم پلاسمایی پس از فعالیت ورزشی که به دلیل بازجذب آب و سدیم روی میدهد، غلظت روی را کاهش میدهد. غیر از این آثار تصور میشود که جابجایی عملکردی روی بین بافتها ممکن است هنگام فعالیت ورزشی رخ دهد. بنابراین، تعیین آثار فعالیت ورزشی بر وضعیت روی، تنها با استفاده از سطوح سرمی روی مشکل است.

فعالیت ورزشی منظم ممکن است نیاز به روی را افزایش دهد، زیرا روی عمدتا از طریق ادرار و تعریق از بدن دفع میشود و هردوی این موارد در نتیجه فعالیت ورزشی استقامتی افزایش می یابند. دفع روی از طریق تعریق بسیار قابل توجه است، اما در عین حال تغییرات فردی مهمی در این مسئله نقش دارد. با رعایت یک رژیم غذایی معمولی، دویدن در گرما برای روزهای متوالی باعث کاهش در سطح روی پلاسما نمیشود.

با توجه به این موارد میتوان نتیجه گرفت که کاهش در سطح روی در سرم، میتواند به علت مصرف پایین روی و نیز دفع روی ناشی از فعالیت ورزشی باشد. روزه ی غذایی بلند مدت که منجر به تعادل نیتروژنی منفی میشود، ممکن است باعث از دست رفتن توده عضله شود که سطوح روی در سرم و متعاقبا سطوح ادراری آن را افزایش میدهد. تصور میشود که در مرحله ی پس از فعالیت ورزشی نیز ممکن است روی از سلول های آسیب دیده ای که در فرایند ترمیم تجزیه شده اند دفع شود. مطالعه ی تازه ای که توسط کازونوری و کلارکسون انجام شد، اثر آسیب عضله را بر سطوح روی سرم تایید نکرد. از سوی دیگر محققی به نام نوساکا نیز تاثیر فعالیت ورزشی برون گرا را بر آسیب سلولی و تغییرات روی پلاسما مورد مطالعه قرار داد، گرچه فعالیت ورزشی باعث آسیب عضله و کوفتگی میشود اما بر سطح روی پلاسما تاثیری نخواهد داشت.

برای اطلاعات بیشتر درباره تغذیه ورزشکاران کلیک کنید.

مصرف روی:

مقدار مصرف روزانه توصیه شده روی برای مردان در سنین 15 تا 25 سال 15 میلی گرم و در سنین  25 تا 50  سال مقدار 10 تا 15 میلی گرم روی به صورت روزانه مناسب میباشد.

برای زنان با سن 15 تا 50  سال روزانه مقدار 12 میلی گرم روی توصیه شده است.

گوشت، جگر و مواد غذایی دریایی از منابع مهم روی در رژیم های غذایی هستند. روی اضافی ممکن است از شیر و فراورده های غله ای گرفته شود. مواد غذایی پرکربوهیدرات (CHO) به ویژه منابع تصفیه شده از منابع ضعیف روی هستند. فیبرهای غذایی جذب روی را کاهش میدهند و هرگاه به میزان قابل توجهی در رژیم غذایی موجود باشند ، ممکن است در دسترس بودن بیولوژیکی آن را کاهش دهند. تحقیقات بر روی تعداد زیادی از افراد کم تحرک نشان داده است که روی در مصرف غذایی روزانه آن ها اندک است. تاثیر ناشی از مصرف پایین روی در ورزشکارانی که دفع ناشی از فعالیت ورزشی آن ها بالاست، بیشتر خود را نشان میدهد. با این حال جذب روی در ورزشکاران رابطه نزدیکی با کل انرژی دریافتی آن ها دارد. بر این اساس طبق مطالعات انجام شده روی اغلب ورزشکاران زبده در هلند، میتوان چنین نتیجه گرفت که آنها نسبت به گروه کم تحرک عادی مصرف بالاتری از مقدار RDA داشتند. احتمالا ورزشکارانی که از رژیم های گیاهی استفاده میکنند از روی پایینی برخوردارند، ولی در عین حال دلیل موجهی در این زمینه به اثبات نرسیده است.

جایگزینی و مصرف مکمل های معدنی :

با توجه به مطالب عنوان شده میتوان نتیجه گرفت که مصرف مواد معدنی در ورزشکاران در مقایسه با RDA مربوط به افراد طبیعی کم تحرک در اغلب موارد کافی است. علاوه بر این، مصرف مکمل در افراد سالم که یک رژیم غذایی بسیار متعادل حاوی مقادیر کافی گوشت، میوه، سبزیجات، غلات و فرآورده های لبنی مصرف میکنند ، سودمند نخواهد بود. با این حال به دلایل متعدد ، رژیم غذایی ورزشکاران درگیر در تمرینات شدید اغلب نامتعادل است. تعداد زیادی از ورزشکاران در حدود 40 درصد از انرژی دریافتی روزانه خود را به صورت غذاهای فوری و کم حجم (که غنی از انرژی میباشند اما از نظر ریزمغذی ها فقیر هستند) به دست می آورند. جذب مواد معدنی، هم به کیفیت مواد غذایی انتخابی و هم به کمیت آن بستگی دارد. بنابراین، فقط در صورتی که رژیم غذایی دارای انرژی پایین باشد یا زمانی که مصرف مواد غذایی به دلیل بی اشتهایی کافی نباشد میتوان از مکمل استفاده کرد. هنگام مسابقات فوق استقامتی مانند مسابقات سه گانه، مسابقات رقابتی چند روزه و کوهنوردی به مدت چند روز به سمت ارتفاع ، اضافه کردن مواد معدنی به فرآورده های غذایی برای جایگزینی غذاهای معمولی در نظر گرفته شده است. ولی این سطح نباید فراتر از مقدار مصرف روزانه مجاز باشد.

آیا RDA مشخص شده برای افراد کم تحرک، برای افراد ورزشکاری که به دلیل فعالیت ورزشی ممکن است مقادیر قابل توجهی از مواد معدنی را همراه با ادرار و تعریق از دست بدهند، کفایت میکند یا خیر؟

جایگزینی مواد معدنی از طریق اضافه کردن آن ها به نوشیدنی ها برای جبران مایعات تا اندازه ای که سطح مواد معدنی بالاتر از سطح گزارش شده برای تعریق کل بدن نرسد، پذیرفتنی است. گرچه مقدار قابل توجهی از آهن همراه با تعریق از دست میرود، با این حال بر اساس اطلاعات کنونی هیچ دلیل منطقی برای اضافه کردن این ماده ی معدنی به نوشیدنی ها هنگام فعالیت ورزشی وجود ندارد. به طور کلی اضافه کردن این مواد معدنی یا مصرف مکمل آن ها در آزمودنی های سالمی که رژیم غذایی خوبی را مصرف میکنند عملکرد را افزایش نخواهد داد، بلکه در برخی شرایط خاص برای مصرف کافی روزانه مشارکت میکنند. پس در مورد ترکیب رژیم غذایی فقیر، یا در ورزشکاران گیاه خواری که فراورده های گوشتی غنی از مواد معدنی خاص را مصرف نمیکنند ، وضعیت اختلال برای برخی از مواد معدنی به ویژه آهن، روی و منیزیم ممکن است افزایش پیدا کند. آموزش مناسب درباره ی نقش یک رژیم غذایی با ترکیب مناسب همراه با توصیه های مصرف مکمل مناسب میتواند سودمند باشد.

برخی از مواد معدنی به دلیل تاثیر متابولیکی خاص در افزایش عملکرد سودمند بوده و در بهبود عملکرد نقش دارند که نمونه هایی از این مواد معدنی نظیر فسفات و بی کربنات سدیم است.

برای مطالعه سایر مقالات اینجا کلیک کنید.

برای آشنایی بیشتر با محصولات سایت ما روی لینک زیر کلیک کنید.

محصولات فراز اسپرت